Despoina Tsirogianni

DAOs-Η νέα μεγάλη ιδέα ή απλώς μια μόδα;

DAOs-Η νέα μεγάλη ιδέα ή απλώς μια μόδα; Το περασμένο Νοέμβριο, μια δημοπρασία για ένα original αντίγραφο του Συντάγματος των ΗΠΑ, τράβηξε το παγκόσμιο ενδιαφέρον.  Όχι επειδή ήταν το μόνο διαθέσιμο αντίγραφο από ιδιώτη, (1 εκ των 13 συνολικά original προς πώληση), ούτε λόγω της τιμής του, που έφτασε τα $43 million στην δημοπρασία των Sotheby’s. Αυτό που κέντρισε το ενδιαφέρον ήταν ότι ο δεύτερος υψηλότερος πλειοδότης, δεν ήταν ούτε ένας ιδιώτης, ούτε μια εταιρία, αλλά ένας αποκαλούμενος DAO. Το ακρωνύμιο αυτό σημαίνει Decentralized Autonomous Organization – Αποκεντρωμένος Αυτόνομος Οργανισμός, και είναι ένας οργανισμός χτισμένος στο blockchain, που διοικείται βάση αλγορίθμων. Ο ανθρώπινος παράγοντας δεν παίζει ρόλο.

Το ContitutionDAO μπόρεσε να συγκεντρώσει σχεδόν $49million , από περίπου 17.000 συμμετέχοντες, και έγινε o πρώτοs DAO με τον οποίο συνεργάστηκε ο οίκος Sotheby’s. Αυτό εγείρει πολλές απορίες: Πώς δουλεύει ένας DAO? Από που ξεκίνησε η ιδέα? Και που πηγαίνει;

Ένας DAO, είναι ένα μέσον για ανεξάρτητη διακυβέρνηση βάση πρωτοκόλλου. Πολύ ασαφές; Σκεφτείτε το σαν μια ομάδα ανθρώπων που θέλουν να κάνουν δουλειά μαζί, αλλά δεν υπάρχει εμπιστοσύνη μεταξύ τους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν έχει ξαναδεί ο ένας τον άλλο, και ούτε καν γνωρίζουν τα πραγματικά ονόματά των συνεργατών τους!

Θα μπορούσε να είναι οποιουδήποτε είδους δουλειά, η οποία θα απαιτούσε από εσένα, απλά να βάλεις το κεφάλαιό σου (συνήθως, με την προσδοκία να κερδίσεις). Ο σκοπός της συνεργασίας θα μπορούσε να είναι να συγκεντρωθούν χρήματα, ώστε μαζικά να δανειστούν και να κερδίσουν όλοι από τον τόκο. Επίσης, θα μπορούσε να είναι η συγκέντρωση χρημάτων για να αγοραστεί ένα ακριβό έργο τέχνης, και στην συνέχεια να μεταπωληθεί ακριβότερα για την προσκόμιση κέρδους.

Σε όλα τα σενάρια, θα πρέπει να υπάρχει ένας κοινός τραπεζικός λογαριασμός, και θα πρέπει να συμφωνήσουν σε ένα σετ κανόνων, οι οποίοι θα καθορίζουν τον τρόπο διακυβέρνησης του οργανισμού. Για ποιο σκοπό θέλεις να ξοδέψεις τα χρήματα; Πώς μοιράζονται τα έσοδα; Πως παρακινείς άλλους να υποστηρίξουν το δίκτυο; Ποιο είναι το όριο ρίσκου που είσαι διατεθειμένος να πάρεις; Με ποιο νόμισμα συνδέεις το τόκεν σου; … καταλάβατε το νόημα.

Στην πραγματικότητα υπάρχουν χιλιάδες τέτοιες ερωτήσεις, αλλά η ομορφιά του DAO είναι ότι μόλις αποφασίσεις πως θα τις διαχειριστείς, μπορείς να κωδικοποιήσεις αυτή την λογική σε ένα έξυπνο συμβόλαιο (smart contract). Τα έξυπνα συμβόλαια είναι σενάρια της μορφής: «αν αυτό, τότε εκείνο», τα οποία μπορείς να προγραμματίσεις σε ένα blockchain. Είναι ο θεμέλιος λίθος των DAO, γιατί μετατρέπουν σε κώδικα, όλους τους τρόπους που θέλεις να συμπεριφερθεί ο οργανισμός. Δεν υπάρχει ανάγκη για manager ή εκτελεστικό προσωπικό. Ανθρώπινα λάθη: Όχι πια! Το ίδιο και με προσπάθειες εξαπάτησης: Ο κώδικας είναι απροσπέλαστος.

Αυτό σημαίνει πως εσύ μπορείς να καθίσεις αναπαυτικά στην πολυθρόνα σου και να παρακολουθείς τον υπολογιστή να δουλεύει, ενώ τα cryptos αυγατίζουν στο πορτοφόλι σου; Δυστυχώς, δεν είναι έτσι ακριβώς τα πράγματα… Αφού έχεις παραμετροποιήσει τον βασικό μηχανισμό, πρέπει να κάνεις 2 πράγματα: Να γεμίσεις τα ταμεία του DAO και να δημιουργήσεις ένα μοντέλο διοίκησής του. Αυτό γίνεται μέσω της έκδοσης token, κατά την οποία επενδυτές αγοράζουν το token, με αντίτιμο κάποιο άλλο περιουσιακό στοιχείο. Με την αγορά τους, έχουν το δικαίωμα συμμετοχής σε ψηφοφορίες για μελλοντικές αλλαγές, και πιθανώς, στον διαμοιρασμό των κερδών. Σε αυτό το σημείο, κάθε DAO έχει μεγάλη ευελιξία, για το πως θα παραμετροποιηθεί.

Η γέννηση και η αναγέννηση των DAO

Οι DAO υπάρχουν από το 2015, όταν πρωτοξεκίνησαν από τον Dan Larimer, ο οποίος είχε ιδρύσει αρκετές εταιρίες του χώρου των crypto, όπως BitShares, Steemit και EOS. Ωστόσο οι DAOs πραγματικά εκτοξεύτηκαν στο Ethereum. Αυτό τελείωσε ξαφνικά, όταν τον Ιούνιο του 2016, η αλυσίδα Ethereum γνώρισε το γνωστό DAO-hack. Ένας DAO οργανισμός, ο οποίος επίσης ονομαζόταν DAO (αυξάνοντας το μπέρδεμα), κατάφερε να μαζέψει $150Μ από 11.000 επενδυτές. Ο σκοπός του ήταν να επενδύσει το κεφάλαιο σε dApps (αποκεντρωμένες εφαρμογές), ώστε να αποκομίσει κέρδος για τους επενδυτές του. Το έξυπνο συμβόλαιο όμως είχε ένα τρωτό σημείο, και hackers κατάφεραν να πάρουν ETH αξίας $50Μ από τον DAO. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ο οργανισμός να σταματήσει την λειτουργία του, το Ethereum να διασπαστεί στα 2 (ΕΤΗ και Ethereum Classic), και η έννοια του DAO θεωρήθηκε αποτυχημένη από πολλούς επενδυτές.

Οι DAO γνώρισαν την αναγέννηση το 2021, με το λεγόμενο DeFi-summer, περίοδος κατά την οποία δισεκατομμύρια δολάρια έρευσαν προς εφαρμογές αποκεντρωμένης τραπεζικής (DeFi), πολλές από τις οποίες κυβερνώνται από DAOs. Για να τα εξηγήσω απλά, το DeFi περιλαμβάνει την εκτέλεση χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία blockchain για τραπεζικές συναλλαγές, χωρίς όμως τράπεζες. Οι εφαρμογές DeFi ποικίλουν από DEX (αποκεντρωμένα ανταλλακτήρια crypto) , μέχρι αυτόνομες πλατφόρμες δανεισμού, οι οποίοι χρησιμοποιούν ως ενέχυρο περιουσιακά στοιχεία Crypto των χρηστών.

Οδηγούμενοι από αυτή την επιτυχία, και άλλοι κλάδοι προχώρησαν στην λύση των DAO. Σήμερα τα cultural-DAO είναι δημοφιλή. Για παράδειγμα, άνθρωποι συγκεντρώνονται για να αγοράσουν ψηφιακές συλλογές τέχνης, και να τις εκθέσουν σε εικονικά μουσεία. Άλλοι DAO γίνονται για την διαχείριση των εσόδων πνευματικών δικαιωμάτων. Οι gamers χρησιμοποιούν DAOs για να αγοράσουν και να πουλήσουν αντικείμενα που απέκτησαν στα παιχνίδια που παίζουν. Και εφαρμογές όπως MolochDAO συγκεντρώνουν χρήματα για να επιδοτήσουν όσους αναβαθμίζουν την πλατφόρμα του Ethereum.

Φτάνοντας στον Φυσικό Κόσμο.

Αν τα κατάφερνε, το ConstitutionDAO, θα ήταν ένα σημείο αναφοράς, και ένα σημαντικό τεστ για το κατά πόσο ένας ψηφιακός αυτόνομος οργανισμός, μπορεί να διαχειριστεί Φυσικά Αντικείμενα. Μέχρι τώρα όλοι οι DAO διαχειρίζονται αντικείμενα πάνω στις blockchains, είτε αυτά ήταν ενέχυρα crypto, ή NFT ψηφιακής τέχνης. Αν το αντίγραφο του Συντάγματος είχε αποκτηθεί από τον DAO, θα έπρεπε να φροντίσει για την φυσική ασφάλεια του εγγράφου, την διαχείριση μεταφοράς από το ένα μουσείο στο άλλο, την διαπραγμάτευση με τα μουσεία κλπ. Αυτού του τύπου οι εργασίες, δεν είναι οι εργασίες για τις οποίες προορίζεται ένας DAO.

Μιας και το ConstitutionDAO απέτυχε να αποκτήσει το φυσικό αντικείμενο, δεν θα μάθουμε πώς θα πήγαιναν τα πράγματα. Όμως, υπάρχει ένα παρόμοιο project, που έχει μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας: το DuneDAO. Οι λάτρεις του Sci-Fi, μάζεψαν περισσότερα από $700.000 σε Ethereum για να αγοράσουν το χειρόγραφο του Alejandro Jodorowsky, που αφορά την ημιτελής μεταφορά του κλασικού μυθιστορήματος επιστημονικής φαντασίας Dune, του Frank Herbert. To χειρόγραφο, έχει πάνω από 3.000 εικονογραφήσεις, και υποτίθεται ότι προοριζόταν για μια ταινία διάρκειας 15 ωρών.

Δεν γυρίστηκε ποτέ, λόγω περιορισμού στο budget, παρόλα αυτά, πολλές κλασσικές ταινίες όπως το Star Wars και το Blade Runner, εμπνεύστηκαν από αυτό.

Το τελικό χειρόγραφο πουλήθηκε για $3,2 millions, από τοn οίκο Christie’s, αλλά τεχνικά όχι στο DuneDAO. Επειδή δεν κατάφερε να μαζέψει αρκετό κεφάλαιο, ένας από τους ιδρυτές συμπλήρωσε το απαιτούμενο ποσό, εκ μέρους του γκρουπ. Θα ακολουθήσει μια προσπάθεια να μαζευτεί το υπόλοιπο ποσό της επένδυσης μέσω του DAO, έτσι ώστε η ιδιοκτησία να περάσει στον DAO. Όπως και στην περίπτωση του ConstitutionDAO, οι επενδυτές αγοράζουν τοκεν διακυβέρνησης (σε αυτή την περίπτωση $SPICE). Αυτά τους δίνουν δικαίωμα ψήφου ως προς το πως θα εκτεθεί το χειρόγραφο, και όχι – αυτό είναι πολύ σημαντικό- ένα δικαίωμα στην ιδιοκτησία του. Ο DAO παραμένει ο ιδιοκτήτης.

Το DuneDAO project, είναι επιπροσθέτως πολύπλοκο, καθώς τα δικαιώματα διανομής, δεν έρχονται μαζί με το αντίγραφο του χειρόγραφου. Θα χρειαστεί μεγάλη εφευρετικότητα και σύνθετες νομικές συμβουλές για το πως θα εκτεθεί. Άλλο ένα τεστ για να δούμε πως θα γίνει η συνεργασία DAO με τον φυσικό κόσμο.

Η σύνδεση με τον offline κόσμο, μας δείχνει 2 σημαντικά μειονεκτήματα των DAO.

Οι DAO μπορούν να είναι ένας πολύ καλός οδηγός αυτοματισμού, αλλά έχουν κάποια μειονεκτήματα. Δύο από αυτά, είναι ιδιαιτέρως κρίσιμα.

Το πρώτο είναι η ασφάλεια. Το DAO-hack του 2016, ήταν απλώς η κορυφή του παγόβουνου. Αντίθετα με την ασφάλεια που παρέχει η τεχνολογία blockchain, τα έξυπνα συμβόλαια είναι επιρρεπή σε επιθέσεις. Έχουν μεγάλη ισχύ, αλλά αυτό σημαίνει επίσης ότι είναι πολύπλοκα. Πολυπλοκότητα σημαίνει πως υπάρχει χώρος για λάθη. Μια μελέτη για περίπου ένα εκατομμύριο smart contracts στο Ethereum, αποκάλυψε πως 34.000 είχαν σημαντικά τρωτά σημεία. Αυτό ισοδυναμεί με 3,4%. Φανταστείτε να σας έλεγε η τράπεζά σας, πως υπάρχει πιθανότητα 3,4%, να εξαφανιστούν τα χρήματα από τον λογαριασμό σας. Όχι ακριβώς και το καλύτερο επιχείρημα επένδυσης, έτσι δεν είναι?

Υπάρχουν τρόποι να μετριαστεί το ρίσκο, όπως για παράδειγμα ο έλεγχος των συμβολαίων από ανεξάρτητους ελεγκτές, όπως είναι πχ η Consensys’ Diligence. Η μείωση του ρίσκου θα ωθήσει τους DAO σημαντικά, αλλά το ρίσκο δύσκολα θα εξαλειφθεί εντελώς.

Και αυτό μας οδηγεί στο δεύτερο σημαντικό μειονέκτημα των DAO: Η ευθύνη και το νομικό τους καθεστώς γενικότερα. Στις περισσότερες περιοχές, ένας DAO δεν έχει νομική υπόσταση. Δεν είναι μια οντότητα που προβλέπεται από τον νόμο. Αυτό εγείρει θέματα εταιρικής ευθύνης, αλλά και προβλήματα στις καθημερινές ανάγκες του οργανισμού. Πώς υπογράφεται ένα συμβόλαιο αγοράς, εκτός blockchain; Πώς γίνεται η δήλωση φόρου; Και τι θα συμβεί αν καταφέρει να αγοράσει το αντίγραφο του Συντάγματος, το δανείσει σε ένα μουσείο, και αυτό δεν το επιστρέψει; Μπορεί να μηνύσει το μουσείο ένας DAO;

Άλλο ένα ερώτημα: Χωρίς να έχει φυσική ή νομική μορφή, μπορεί ένας αυτόνομος οργανισμός να κατοχυρώσει πνευματικά ή μη, δικαιώματα; Τι θα συμβεί αν αποτύχει και κλείσει; Ποιος κληρονομεί τα περιουσιακά του στοιχεία; Ο αριθμός παρόμοιων ερωτήσεων είναι ατελείωτος την στιγμή που μιλάμε για πράγματα που δεν υπάγονται σε μια blockchain.

H πολιτεία του Wyoming στις ΗΠΑ, μας δίνει μια ένδειξη για το πως οι αρχές ίσως αντιμετωπίσουν τους DAO. Το Wyoming ετοιμάζεται να νομοθετήσει, ότι οι DAO είναι μια μορφή Εταιρίας Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ – LLC), με κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Αν οι κάτοχοι των τοκεν αντιμετωπίζονται σαν μεριδιούχοι μετοχών, τότε αυτό σίγουρα θα ξεκαθαρίσει τα πράγματα, αλλά από την άλλη πλευρά, «σκοτώνει» και κάποιες προοπτικές των DAO.

Μπορούν οι DAO να θεωρούνται το μοντέλο του μέλλοντος?

Ως συνήθως, όταν προσπαθώ να κάνω μια εκτίμηση για το μέλλον, πρώτα κοιτάζω τους τρέχοντες αριθμούς και τις τάσεις. Η έκρηξη των επενδύσεων σε DAO τους τελευταίους μήνες είναι εντυπωσιακή. Τον Σεπτέμβριο του 2021, περιουσιακά στοιχεία αξίας $14 billion,  ήταν υπό τον έλεγχο των 20 μεγαλύτερων DAO. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους, το ποσό ήταν $6 billion. Αυτή την στιγμή υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 1 εκατομμύριο άνθρωποι που είναι μέλη σε DAO, 5 φορές περισσότεροι από ότι τον Ιούνιο του 2021.

Τελευταία, γίνεται λόγος για επερχόμενο «χειμώνα στα crypto», κατά την διάρκεια του οποίου η κεφαλαιοποίηση του κλάδου συρρικνώνεται δραματικά. Ένα τέτοιο σενάριο σίγουρα θα έβαζε φρένο σε αυτή την επενδυτική τάση, αλλά κάποιες εξελίξεις που ήδη έχουν λάβει χώρα, δεν μπορούν να αντιστραφούν.

Μια από αυτές είναι η αυξανόμενη διαφοροποίηση. Αυξανόμενη διαφοροποίηση σε επιχειρηματικά μοντέλα και σε σκοπούς δημιουργίας DAO , και ταυτόχρονα αυξανόμενη τεχνολογική διαφοροποίηση. Στο παρελθόν θεωρούνταν δεδομένο ότι ένας DAO θα πρέπει να χτιστεί στο Ethereum, και τα τόκεν διακυβέρνησής του, θα ακολουθούν το ERC-20 standard. Σήμερα, εναλλακτικές όπως το Solana είναι σε άνθηση. Υπόσχονται μικρότερο κόστος και πιο αποτελεσματική λειτουργία της blockchain. To Solana μπορεί να διεκπεραιώσει ώς 50.000 συναλλαγές το δευτερόλεπτο, σε σύγκριση με τις 15 του Ethereum. Όχι 15 χιλιάδες, σκέτο 15. Αυτό σίγουρα προσθέτει πίεση στο Ethereum να επισπεύσει τα project που θα αυξήσουν την ταχύτητα των συναλλαγών του.

Υπάρχουν και άλλα καλά νέα. Καμία τάση δεν πρόκειται να βοηθήσει την εξάπλωση των DAO περισσότερο από τα Ψηφιακά Νομίσματα Κεντρικών Τραπεζών (CBDC). Ήδη, το 86% των κεντρικών τραπεζών δουλεύουν ενεργά πάνω στην δημιουργία των ψηφιακών εκδοχών των νομισμάτων τους. Τα CBDCs είναι κρίσιμα, γιατί για πρώτη φορά ενώνουν τα οφέλη των fiat νομισμάτων με την τεχνολογία blockchain, σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Εξ’ αιτίας της δυνατότητας προγραμματισμού των fiat νομισμάτων με smart contracts, πάνω σε blockchain, το «προγραμματισμένο» χρήμα, θα βοηθήσει και τους DAO να αναπτυχθούν. Όσο περισσότερο χρήμα βρίσκεται ήδη στις blockchain, τόσο πιο εύκολο γίνεται να χτίσεις και να διαχειριστείς ένα DAO.

Αν και αναμφίβολα, οι DAO θα έχουν τους ανοδικούς και καθοδικούς κύκλους που παρατηρούμε σε όλα τα crypto και τις ψηφιακές εφαρμογές, η ιδέα των DAO θα παραμείνει. Μακροπρόθεσμα, θα βρεί εφαρμογή σε αρκετές περιπτώσεις, όπως ακριβώς βλέπουμε να γίνεται με όλη την τεχνολογία blockchain, που διεισδύει καθημερινά ολοένα και περισσότερο στις υποδομές του κόσμου.

Σχετικά με το Crypto Advanced

To Crypto Advanced αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη πλατφόρμα ενημέρωσης για τα ψηφιακά νομίσματα. Αποκτήστε πρόσβαση στην πιο επίκαιρη αρθρογραφία και λάβετε ενημερώσεις στο κινητό σας για την πορεία της αγοράς. Με το Trading Report ενημερώνεστε κάθε πρωί για το πως θα πάει η αγορά. Με τον Crypto Advanced Trading Algorithm μπορείτε να έχετε το κατάλληλο εργαλείο για να πάρετε τις αποφάσεις σας.

Εντός της πλατφόρμας θα βρείτε όλο το προνομιακό περιεχόμενο που περιλαμβάνει όλα τα εργαλεία που χρειάζεστε για να αυξήσετε το κεφάλαιο σας. Σας ενημερώνουμε για συγκεκριμένα Ψηφιακά Νομίσματα, σας συστήνουμε Initial Coin Offerings και σημαντικές πηγές ενημέρωσης.

Τις καθημερινές μην χάσετε την εκπομπή μας όπου αναλύουμε την επικαιρότητα.

Μην χάσετε την μοναδική ευκαιρία να αποκτήσετε την τεχνογνωσία που σας λείπει προκειμένου να μπείτε στον κόσμο των ψηφιακών νομισμάτων.

Μπείτε στην πλατφόρμα μας εδώ.

Μπείτε στο Group μας στο Facebook.

Ακολουθείστε την Σελίδα μας στο Facebook.

Εγγραφείτε στο Κανάλι μας στο Youtube.

Επικοινωνήστε μαζί μας στο support@cryptoadvancedpro.com

Αποποίηση Ευθυνών

Η Επένδυση σας αποτελεί δική σας ευθύνη

Αποποιούμαστε οποιαδήποτε νομική ευθύνη για οποιαδήποτε απώλεια ή ζημιά ως αποτέλεσμα του ενημερωτικού περιεχομένου που λαμβάνετε.  Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε πως η δική σας χρήση της πληροφορίας που λαμβάνετε από την ομάδα Crypto Advanced πραγματοποιείται με δικό σας ρίσκο.

Πληροφορίες χωρίς συμβουλές ή συστάσεις για αγορές

Οι δημοσιεύσεις δεν προσφέρουν συμβουλές επένδυσης και καμία από αυτές τις δημοσιεύσεις δεν πρέπει να εκλαμβάνονται από εσάς ως συμβουλές επένδυσης. Οι δημοσιεύσεις μας, σας παρέχουν πληροφορίες και εκπαίδευση για επενδυτές  που λαμβάνουν τις δικές τους αποφάσεις χωρίς συμβουλές.

Οι πληροφορίες που σας προσφέρονται από τις δημοσιεύσεις μας δεν είναι και δεν θα έπρεπε να εκλαμβάνονται ως οποιαδήποτε σύσταση αγοράς ή πώλησης χρεογράφων. Οι δημοσιεύσεις δεν αποτελούν σύσταση ή συμβουλή για οποιαδήποτε στρατηγική επένδυσης.